Veriu është festë

Si përfitim social veçanërisht i rëndësishëm i festave lokale është krijimi i marrëdhënieve të forta dhe socializimi në një komunitet, i cili përgjithësisht ndodh gjatë fazës së planifikimit. Këto përfitime zgjasin, meqenëse njerëzit sjellin lidhjet, njohuritë kolektive dhe aftësitë e tyre për të përmirësuar komunitetin.
Shumica e qindra formularëve të mbledhur për hartimin e këtij Kalendari, e përcaktojnë festën si një mundësi për socializim ndërmjet komuniteteve të izoluara të veriut të thellë alpin, ku Qarku Shkodër shtrihet. Tipik është rasti i Logut të Bjeshkëve, njërës prej festave më autentike dhe më të veçanta që po ashtu zhvillohet në thellësi të Alpeve Shqiptare, në Qafë Predelec të Kelmendit. Organizatorët thonë se kjo festë e rimarrë nga tradita, në fillimet e veta rreth 20 vjet më parë ka mbledhur jo më shumë se 5 vajza, por ky numër është disafishuar në vitet në vazhdim. E njëjta gjë vlen edhe për publikun që udhëton dhjetëra, qindra e madje mijëra kilometra, që nga fshatrat e Malësisë së Madhe, nga Shqipëria e madje edhe nga përtej Atlantikut, për të marrë pjesë në këtë festë.

Po ashtu, festat lokale kanë aftësi të thithin burime finaciare dhe investime në komunitetet ku këto festa zhvillohen, duke siguruar përfitime ekonomike që kontribuojnë në zhvillimin e qëndrueshëm të zonës. Ato tërheqin vizitorët, gjë që stimulon rritjen e turizmit dhe bizneseve të tjera, kontribuojnë në hapjen e vendeve të reja të punës, në tërheqjen e vizitorëve në nivel rajonal, kombëtar dhe ndërkombëtar, në tërheqjen e vëmendjes dhe promovimin e atraksioneve dhe infrastrukturës. Në shkallë të ndryshme, secila festë lokale e ka këtë aftësi, por në një masë më të madhe, këtë e mishërojnë aktivitete të tilla si Panairi i Produkteve Agro-Ushqimore të Pukës, Festivali Mbarëkombëtar i Instrumentistëve të Vegjël Popullorë në Fushë-Arrëz, Dita Ndërkombëtare e Muzikës Jazz në Shkodër. Po në Shkodër, një tjetër festival – ai Mbarëkombëtar i Këngës për Fëmijë – i mbështetur mbi një traditë gati 60-vjeçare, është padyshim ngjarja më e rëndësishme kulturore në krejt qarkun.

Paksa më specifike janë disa aktivitete, si Ekspozita e përvitshme Fotografike “Shkodra – familja, kultura, historia ime” dhe Ekrani i Artit e ndonjë tjetër po në Shkodër, që me synimin për evidentimin dhe ngritjen e kapaciteteve kulturore individuale dhe kolektive përmes ballafaqimit të audiencës lokale me qasjet dhe zhvillimet bashkëkohore të artit, janë sipërmarrjeve vërtet sfiduese.
Festat lokale, festivalet dhe eventet kanë ndikime që shkojnë shumë përtej asaj që mund të matet në aspektin ekonomik. Ato kontribuojnë në cilësinë e jetës së komuniteteve, forcojnë marrëdhëniet mes tyre, ofrojnë aktivitete dhe evente unike, duke ndërgjegjësuar mbi kulturat dhe identitetet e ndryshme, si dhe duke vepruar si burim vetëbesimi dhe krenarie për komunitetet. Ato krijojnë modele suksesi, bashkëpunimi dhe partneriteti. Palët që përfshihen në organizim nxjerrin në pah ekspertiza dhe aftësi specifike të pjesëtarëve të komunitetit, duke nxitur transferimin e njohurive tek anëtarët e tjerë të komunitetit dhe zhvillimin e mëtejshëm të kapitalit njerëzor ekzistues. Nxitja dhe ndërtimi i vetëbesimit dhe krenarisë te komuniteti është thelbësore në zhvillimin e çdo komuniteti. Banorët me vetëbesim e krenari për vlerat që bartin janë më të prirur të flasin pozitivisht për mjedisin e tyre te të tjerët, si dhe të angazhohen vullnetarisht në aktivitete që mbështesin të mirat e përbashkëta. Në këtë kontekst, një model suksesi është Festa e Kaçimakut në Shkrel, e cila herën e parë u organizua nga VIS Albania për të sjellë në vëmendje një gatim tradicional në rrezik zhdukjeje. Aktualisht, kjo festë është marrë në dorë nga vetë komuniteti i zonës, që bashkë me famullinë, po e çon më tej traditën.
Traditës, madje asaj të hershmes që vjen prej shumë shekujsh i përkasin gjithashtu rreth 35% e festave të përfshira në këtë Kalendar: festat fetare. Mirëpo nëse për njërën prej tyre – Shën Kollin – duhet përgëzuar nisma e Bashkisë Vau Dejës për ta nxjerrë festën nga familjet drejt komunitetit dhe territorit, si dhe duke i dhënë asaj një identitet të lidhur me simbolikën përkatëse, një pjesë e mirë e festave dhe aktiviteteve të tjera (jo vetëm fetare), kanë nevojë për krijimin, theksimin dhe diversifikimin e identitetit. Kërcënimi permanent i globalizimit për uniformizimin e madje zhdukjen e kulturave të vogla do të duhej të vinte në alarm edhe komunitetet lokale për të intensifikuar përpjekjet për forcimin e identitetit në territoret respektive. Detyra kryesore shkon për institucionet publike, të cilat kanë kompetencën për të orientuar mundësi më të mira për komunitetet dhe organizimet komunitare edhe në aspektin e festave lokale.
Megjithatë, cilatdo qofshin festat, tradicionale, fetare, sportive apo kulturore të gjitha kanë një qëllim të përbashkët: përmirësimin e cilësisë së jetës për komunitetet.